isbn9606640221

Joao Magueijo – Φως: ο μύθος της ταχύτητας

Εκδόσεις “ΤΡΑΥΛΟΣ”, Αθήνα 2006, ISBN 9606640221

Είναι γνωστό ότι τίποτε δεν ταξιδεύει πιο γρήγορα από το φως. Επιπλέον η θεωρία της ειδικής σχετικότητας μας λέει ότι η ταχύτητα του φωτός είναι ίδια, παντού και πάντα. Όμως, μήπως αυτό το θέσφατο της σύγχρονης φυσικής είναι λάθος;

Κάτι τέτοιο ισχυρίζεται ο θεωρητικός φυσικός Joao Magueijo, 35 ετών, ένας επιστήμονας με λαμπρές σπουδές και με μια πολλά υποσχόμενη σταδιοδρομία. Εισάγει τη θεωρία της μεταβαλλόμενης ταχύτητας του φωτός και υποστηρίζει ότι τις πρώτες ημέρες μετά τη δημιουργία του Σύμπαντος, η ταχύτητα του φωτός ήταν μεγαλύτερη από τη σημερινή.

Αν η θεωρία του αποδειχθεί σωστή, επέρχονται θεαματικές αλλαγές σε διάφορα θεμελιώδη ζητήματα: στο ταξίδι στο χρόνο, στις μαύρες τρύπες, στη θεωρία χορδών, ενώ παράλληλα επικυρώνεται η «Μεγάλη Ενοποιημένη Θεωρία».

Όμως, ακόμη κι αν αποδειχθεί ότι η θεωρία του Magueijo δεν είναι σωστή, το βιβλίο του εκθέτει τον τρόπο που εμφανίζονται ρηξικέλευθες ιδέες και το πώς τις αντιμετωπίζει η επιστημονική κοινότητα. Αποκαλύπτει το παρασκήνιο της έρευνας, τα σημεία που ενώνουν τους επιστήμονες και τις καταστάσεις που τους οδηγούν στην παραίτηση από το στόχο τους. Είναι ο αγώνας προκειμένου να μεταπειστεί το επιστημονικό κατεστημένο- η εξιστόρηση μιας ακόμη «αλλαγής παραδείγματος».

«Kαθώς αυτό το βιβλίο πηγαίνει στο τυπογραφείο, κανείς δεν γνωρίζει εάν η VSL (Varying Speed of Light) είναι μια λανθασμένη θεωρία, ή εάν είναι σωστή, και εάν όντως είναι σωστή, ποιά από όλες τις εκφάνσεις της είναι η ορθή. Ούτε γνωρίζουμε πού εμφανίζονται οι άμεσες συνέπειές της: στην κοσμολογία, στις μαύρες τρύπες, στην αστροφυσική, στην κβαντική βαρύτητα; Οι σημερινές παρατηρησιακές ενδείξεις υπέρ της VSL -τα ευρήματα του Τζον Γουέμπ και των συνεργατών του, τα αποτελέσματα από τους σουπερνόβα, οι κοσμικές ακτίνες πολύ υψηλών ενεργειών- παραμένουν αμφιλεγόμενες. Όμως ακόμα κι αν αποδειχθεί ότι οι παρατηρήσεις μας προέκυψαν από πειραματικά σφάλματα, κάποιες εκφάνσεις της VSL θα επιβιώσουν. Απλώς το ερευνητικό πεδίο θα είναι λιγότερο συναρπαστικό. Ίσως επίσης να υπάρχουν άλλες παρατηρήσεις που θα προκύψουν στη συνέχεια για να επαληθεύσουν ή να απορρίψουν τη θεωρία. Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.
Πολλοί με ρωτούν εάν αυτή η κατάσταση με πανικοβάλει και κατά πόσο θα ταπεινωθώ αν η VSL διαψευστεί. Δεν είναι ταπεινωτικό να βλέπεις τη θεωρία σου να απορρίπτεται. Είναι απλώς κομμάτι της επιστήμης.
Το σημαντικό είναι να δοκιμάζει κάποιος νέες ιδέες και, ανεξάρτητα με το τι θα συμβεί στη VSL, εγώ αυτό ακριβώς έκανα. Αγωνίστηκα να διευρύνω τα σύνορα της γνώσης μας δουλεύοντας σε μια σκοτεινή περιοχή όπου οι ιδέες δεν είναι ακόμα ούτε σωστές ούτε λάθος, αλλά απλώς σκιές «πιθανοτήτων».
Η ιστορία της VSL μπορεί να μην είναι τόσο δραματική, αλλά ελπίζω πως σας έδειξα ότι η επιστήμη είναι πάνω απ’ όλα μια ανθρώπινη εμπειρία που προσφέρει ικανοποίηση, ίσως η πιο αγνή προσφορά σε έναν κόσμο που δεν είναι τέλειος.
Επιπλέον, ελπίζω να έφερα στο φως αυτό που πραγματικά συμβαίνει όταν δημιουργείται νέα επιστήμη. Πιστέψτε με, η πρόοδος στην τεχνολογία δεν έχει καμία σχέση με τις λογικές αλληλουχίες σκέψης τις οποίες μας αποδίδουν οι ιστορικοί της επιστήμης. Σε πολλές επαγγελματικές δραστηριότητες, οι αλυσιδωτές κινήσεις ίσως ανταποκρίνονται στην καλή εξιστόρηση της πραγματικότητας, όμως αν δείτε τους «πρωτοπόρους», η ιστορία είναι πολύ διαφορετική. Έχει να κάνει με μια ψηλαφητή διαδρομή στο σκοτάδι, με μια συνεχή προσπάθεια και πολύ συχνά με θεαματικές αποτυχίες, αλλά πάντα με μια τρελή αγάπη προς την ίδια την αναζήτηση, μια χαρά πέρα από κάθε μέτρο για αυτό που κάνεις.»

Η θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» είναι μια αποδεκτή ερμηνεία για τη δημιουργία του Κόσμου, ωστόσο υπάρχουν αρκετές πτυχές της που δεν μπορούν να αποδειχθούν. Οι επιστήμονες ταλανίζονται από παραδοξότητες και φαινόμενα κβαντικής βαρύτητας που κρατούν καλά κλεισμένα τα μυστικά του Κόσμου.
Αυτό το έργο είναι η συγκλονιστική ιστορία σχετικά με το πώς η αιρετική ιδέα ενός ιδιοφυούς νεαρού επιστήμονα θα μπορούσε να εκθρονίσει τον Αϊνστάιν και να μεταβάλλει για πάντα την εικόνα μας για το σύμπαν. Ένα βιβλίο που ίσως αποδειχθεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα της σύγχρονης φυσικής. [Πηγή:www.travlos.gr]