Εκδόσεις Αδάμ, [Αθήνα 1997], isbn 960-500-177-2
Τα Χανιά, αδιαμφισβήτητα, είναι μια από τις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας. Οι περισσότεροι, βέβαια, επικεντρώνουν – ή και απομονώνουν – αυτή την ομορφιά στην πραγματικά πανέμορφη περιοχή του ενετικού λιμανιού. Την ομορφιά αυτής της πόλης, συνδυασμένη με την ιστορία της, παρουσιάζει ο Μ. Ανδριανάκης στο βιβλίο του(1), που δεν αποτελεί έναν απλό τουριστικό οδηγό. Κατά τη γνώμη μου μάλιστα, η κατάταξη του βιβλίου στους τουριστικούς οδηγούς το αδικεί, γιατί δεν αφορά μόνον τον τουρίστα. Αγγίζει – πολύ περισσότερο, μάλιστα – και κάθε μόνιμο κάτοικο αυτής της πόλης. Το μικρό μέγεθος του βιβλίου (160 σελίδες) και η πλούσια (148 φωτ.) και καλέκτυπη εικονογράφησή του, το καθιστά έναν αβάρετο συνοδό του φιλέρευνου περιηγητή της πόλης.
Το βιβλίο αποτελείται από τρία μέρη. Το πρώτο μέρος καταλαμβάνει μια σύντομη, αλλά περιεκτική, ιστορική επισκόπηση. Όπως ο συγγραφέας μας διαβεβαιώνει, η παλιά πόλη των Χανίων διασώζει την ιστορική μορφή της μέχρι τις μέρες μας. Είναι κτισμένη πάνω στα ερείπια της παλαιοχριστιανικής Κυδωνίας, και αυτή με τη σειρά της πάνω από την ομώνυμη πόλη των ιστορικών χρόνων και σημαντικό μινωικό κέντρο «Ku-do-ni-ja». Η σημερινή ονομασία «Χανιά», αποδίδεται στους Σαρακηνούς Άραβες, οι οποίοι κατέλαβαν την Κρήτη το 823.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου αφιερώνεται στην λιτή και περιεκτική παρουσίαση των σημαντικών μνημείων της πόλης: τις οχυρώσεις, το λιμάνι – «σήμα κατατεθέν» της πόλης, τα υδρευτικά έργα και τα θρησκευτικά μνημεία, χριστιανικά και μουσουλμανικά. Αυτό το τμήμα του βιβλίου ολοκληρώνεται με την παρουσίαση του «τελευταίου μνημειακού χαρακτήρα κτίσματος» και δεύτερου αναγνωριστικού σημείου της πόλης, της Δημοτικής Αγοράς.
Το τρίτο και τελευταίο μέρος του βιβλίου φιλοξενεί έναν οδηγό του Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων που τον έχει συγγράψει η Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη(2). Το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης στεγάζεται στη Μονή των Φραγκισκανών Μοναχών και στις αίθουσές του εκτίθενται ευρήματα από διάφορες περιοχές του νομού Χανίων.
1. Ο Μιχάλης Ανδριανάκης είναι προϊστάμενος της 13ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
2. Η Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη είναι Διευθύντρια της ΚΕ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
